Fonksiyonel Kozmetik ile Temiz Kozmetik Farkı Nedir?

Kozmetik, kendi içerisinde birden fazla alt dala ayrılmaktadır. Kozmetiğin alt dalları, onu hangi alanda sınıflandırmak istediğinize göre değişecektir. Saç bakımı için kullanılan ürünler de kozmetik sınıfına dahildir, makyaj yapmak için kullanılan malzemeler de… Vücudun hemen hemen her bölgesi için kozmetiği ve kozmetik ürünlerini alt dallara ayırmak mümkün. Bunun yanı sıra kozmetiği uygulanış şekli ve muhteviyatı yönünden de sınıflandırabiliriz. Fonksiyonel kozmetik ile temiz kozmetik; kozmetiği içerik ve uygulanış yönünden incelediğimizde ortaya çıkan kavramlardır. Peki nedir bu kavramlar? Fonksiyonel kozmetik ne demektir? Temiz kozmetik neye denir? Fonksiyonel kozmetik ile temiz kozmetik farkı nedir?

Kozmetik İnsanlık Tarihi İle Yaşıttır!

Fonksiyonel kozmetik ve temiz kozmetik kavramları ile bu kavramlar arasındaki bağlantı ve farklara geçmeden önce insan ve kozmetikarasındaki ilişkiye kısaca değinmekte fayda var. Zira insan gereksinimi olarak ortaya çıkmış kozmetiğin kronolojisine özetle de olsa değinmeden fonksiyonel kozmetik ve temiz kozmetik kavramları havada kalabilir.

Kozmetik, yaygın ve yanlış bilginin aksine insanlık için “yeni” bir olgu değildir. İnsanın vücuduna bakım ve onarım yapması, temizlemesi ve çeşitli renklerle süslemesinin dahil olduğu “kozmetik” alanı aslında neredeyse insanlık tarihi ile yaşıttır.

Arkeolojik bulgular, bilinen ve kayıt edilen tarih öncesindeki insanların mağara duvarlarının yanı sıra vücutlarını da boyadıklarını ortaya çıkarmıştır. Yapılan araştırmalar, pigmentleri bulan ve yağlı maddeler ile karıştırarak vücutlarını boyayan binlerce yıl önceki atalarımızın 17 farklı rengi kullandığını ortaya koymuştur.

Doğadaki bitkilerden elde edilen özlerle tüy dökücü karışımlar hazırlanması, saça ve vücudun çeşitli bölgelerine kına yakılması gibi çoğaltılabilecek yüzlerce örnekle kozmetiğin binlerce yıldır insanlar için sosyal bir olgu olduğu kanıtlanmaktadır. Kozmetik alanında henüz 2. yüzyılda Galenus tarafından yazılmış Local Remedies isimli bir kitap bulunmaktadır. Benzer şekilde, Fatih Sultan Mehmet’in saray doktoru Abdekar’ın kozmetik alanında Güzelliği Koruma Sanatı isimli kitabı bulunmaktadır.

Nispeten yeni olan şey ise “kozmetik sektörüdür”. Sanayileşmenin başlaması, güzellik algısının farklılaşması, gündelik ihtiyaçların çeşitlenmesi ile kozmetik sektörü 1800’lü yıllardan başlamak üzere hızla gelişmiştir. Son 150 yılda baş döndürücü bir hızla gelişen kozmetik sektörü taleplere karşılık verebilmek adına evvela fonksiyonel kozmetik üzerine yönelmiştir. Son yarım asırda ve bilhassa 2000’li yıllar ile birlikte kozmetik sektöründe “temiz kozmetik” kavramı daha ağır basmaya başlamıştır.

Fonksiyonel Kozmetik Nedir?

Fonksiyonel kozmetik kısaca, endüstriyel kozmetik ürünlerinin etkin şekilde kullanılmasına verilen isimdir denilebilir. Güncel hayat koşullarının dayattığı “hız” ve “her şeye yetişme” mecburiyeti altında; öz bakımını da aksatmaması gereken bizler için kozmetik sektörü fonksiyonel ürünler geliştirmiştir.

Vücudun hemen her bölümü için kozmetik sektörü tarafından geliştirilen fonksiyonel ürünler, kısa zamanda etkili ve pratik öz bakım olanağı sağlamaktadır. Bunun yanı sıra fonksiyonel kozmetik ürünleri tercihe göre kademeli şekilde uygulanabilmeye de imkan tanımaktadır. Örneğin;

Fonksiyonel kozmetik ürünlerinde; sabaha uygun ürünler, öğlen saatlerine özel ürünler, akşam saatleri için ürünler ve yatmadan önceye özel ürünler de bulunmaktadır. Fonksiyonel ürünlerin pratik kullanım avantajına sahip olmaları, detaycı ve etkili olmadıkları anlamına gelmemektedir.

Gün be gün, haftadan haftaya ya da aylık bazlı şekilde takip edilen fonksiyonel kozmetik ürünleri olduğu gibi; el çantasında taşınabilen ve hemen her yerde ve bütün zamanlarda ve ortamlarda kullanılabilen ürünler de bu skala içerisinde kendisine yer bulabilmektedir.

Temiz Kozmetik Nedir?

Temiz kozmetik, insan sağlığını öncüleyen ve bu kapsamda temizlik / güzellik, bakım ve onarım vaat eden bir daldır. Temiz kozmetik ürünleri muhteviyatında insan sağlığına zararlı olduğu laboratuvar çalışmaları ile kanıtlanmış bileşenler yer almaz.

Temiz kozmetik ürünlerinin zararlı kimyasallardan arındırılmış olması, insan sağlığı odaklı olarak üretilmiş olması “etkin” olmadığı anlamına gelmez. İnsan sağlığına zararlı maddelerin vücutla temas etmemesine özen gösteren temiz kozmetik ürünleri; aynı zamanda bakım, onarım ve güzellik için de maksimum faydayı sağlamayı amaçlar.

Fonksiyonel Kozmetik ile Temiz Kozmetik Farkı Nedir?

Kozmetik alt dallarından olan temiz kozmetik, “fonksiyonel temizliğin öncülüdür” denilebilir. Zira içeriğimizin başında da belirttiğimiz üzere kozmetik neredeyse insanlık tarihi ile yaşıttır ve atalarımızın direkt doğadan elde ettikleri kozmetik malzemeleri genellikle temiz kozmetik sınıfına girmektedir. Fonksiyonel kozmetik ise daha çok kozmetik sektörünün gelişmesi ile ortaya çıkmıştır.

Temiz kozmetik ve fonksiyonel kozmetik aynı zamanda pek çok alanda birbirine girift durumdadır. Zira bir kozmetik ürününün “temiz kozmetik” skalasında yer alması, fonksiyonel olmadığı anlamına gelmez. Benzer şekilde, fonksiyonel kozmetik yelpazesindeki bir ürün aynı zamanda temiz kozmetik sınıflandırmasına da dahil olabilir. Bununla birlikte temiz kozmetik ile fonksiyonel kozmetik arasındaki farklar genellikle şu şekilde sıralanabilir:

• Fonksiyonel kozmetik, daha çok hıza, pratikliğe ve etkinliğe önem verir.
• Temiz kozmetik “önce sağlık” odaklıdır.
• Fonksiyonel kozmetik daha az organik bileşen hassasiyetine sahiptir.
• Temiz kozmetik organik bileşen hassasiyetlidir.
• Fonksiyonel kozmetik sonuç odaklıdır, hemen çözüm alır.
• Temiz kozmetik sürece odaklanır, istenilen sonucu alırken farklı etkiler ortaya çıkarmamaya özen gösterir.
• Fonksiyonel kozmetik daha uzun ömürlüdür, dayanıklıdır.
• Temiz kozmetik organik bileşenlerinden dolayı nispeten daha kısa ömürlüdür.
• Fonksiyonel kozmetik ürünleri kolay ikame edilir.
• Temiz kozmetik ürünleri daha az bulunur, bazı durumlarda üretimi zaman isteyebilir.
• Fonksiyonel kozmetik tamamen endüstriyelleşmiştir.
• Temiz kozmetik ananevi bağlarını kaybetmeden, güncel koşullara göre endüstriyelleşmiştir.
• Fonksiyonel kozmetik daha uygun fiyatlıdır.
• Temiz kozmetik nispeten bir miktar daha pahalı olabilir.