Petrol Ürünleri Cildimize Ne Yapıyor?
Petrol, insan hayatı için günümüz dünyasında neredeyse “olmazsa olmaz” niteliğinde. Endüstriyel ürünlerin kahir ekseriyetinde bulunan petrol ve petrol türevleri, yakıt vb. alanlarda da başlıca kullanım maddesi… Çeşitli kozmetik ürünlerde de kullanılan petrol ve petrol bileşenlerinin insan vücuduna olan etkileri ise uzun yıllardır araştırmalara konu olmakta. Petrol ürünleri insan cildine nasıl etki eder, olumlu yanları var mıdır, olumsuz yansımaları nelerdir, irdeleyelim...
Petrol ve İnsan
Petrol ürünlerinin cildimize olan etkilerine geçmeden önce, petrolün insan hayatındaki yerine değinmek elzem. Zira petrolün insan hayatında ne zamandan beri var olduğunu ve kullanım alanlarını incelediğimizde, insan hayatı için ne seviyede önem arz eden bir ürün hakkında konuştuğumuzu da bilebiliriz.
Petrol, toplumsal yanlış kanının aksine 1800’lü yılların sonunda keşfedilmiş bir ürün değildir. Keşfedilmesi, yer altından çıkarılması ve kullanılmaya başlanması binlerce yıl önceye dayanan petrolün insan hayatındaki öneminin 1800’lü yıllardan itibaren katlanarak artmaya başlaması, bu yaygın yanlış bilgiye sebep olmaktadır.
Neft ya da yer yağı olarak da bilinen petrol, 1760’larda başlayan sanayi devrimi sonrasında büyük bir öneme kavuşmuştur. İçten yanmalı motorların icadı ve endüstrinin gelişmesi ile petrolün insan hayatındaki yeri ve önemi 20. yüzyıl ile birlikte adeta zirveye çıkmıştır. Enerji, yakıt ve hammadde olarak kullanılan petrol, modern toplumlar için “vazgeçilemez” bir ürün haline gelmiştir.
Petrol Binlerce Yıldır Sağlık İçin Kullanıldı
Petrolün tarihine göz atıldığında, 4000 yıldan daha önce, tarihçi Herodotus ve Diodorus Siculus’a göre; Babil’de Kule ve duvarların inşasında asfalt kullanılmıştır. Antik Med ve Pers (İran) tabletlerine göre de, Medler ve Persler aydınlatmada ve hatta sağlık alanında petrol kullanmışlardır.
Milattan sonra 300’lerde Çin’de bambu kaplı kuyulardan petrol üretildiği bilinmektedir. Daha yakın çağımıza geldiğimizde ise petrolün suyla karışık olarak yüzeye çıktığı Erdpechquelle de insanlar 1498 yılından beri petrolü sağlık vb. amaçlarla kullanmışlardır.
Bengal Körfezi, Hindistan ve bu coğrafyadaki sömürgeci keşiflerine erken dönemde başlayan İngilizler, 1700’lü yıllarda gittikleri Myanmar’da elle kazılmış yüzlerce petrol kuyusu ile karşılaşmış ve bu petrol kuyularının halen faaliyette olduğunu görmüşlerdir. 24 ailenin tekelinde olan bu petrol kuyularının mitolojik kökeninin bulunması, petrolün bugünkü şekliyle olmasa da binlerce yıldır kullanıldığını ortaya koymuştur.*
Petrol Ürünleri Cildimize Ne Yapıyor?
Petrol ve petrol ürünleri, bilhassa pek çok işlemden geçirilerek endüstriyel bir ürün olduktan sonra genellikle insan cildine ve vücuduna zararlı hale gelmektedir. Cildin pH dengesinin bozulmasından çeşitli deri hastalıklarına, cilt tahrişlerinden kızarıklara vb. gibi pek çok soruna sebebiyet vermektedir. Petrol ürünlerinin cildimize ve insan sağlığına etkilerine zararları ve faydaları bakımından iki ayrı başlık halinde değinelim.
Petrol Ürünlerinin Cildimize Zararları Nelerdir?
Petrol ve petrol ürünlerinin cildimize ve temas ettiği bölgelere zararlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
· Deri döküntüleri, mantarları ve kanserleri
· Bulanık görme ve diğer göz sorunları
Bunların yanı sıra petrol ve petrol ürünlerine çeşitli seviyelerde maruz kalınması durumunda bugüne kadar tıp literatürüne geçen hastalıklar şu şekildedir:
· Baş ağrısı, halüsinasyonlar, öfori (aniden gelen aşırı bir mutluluk hissi), yorgunluk, geveleyerek konuşma, beyin hasarı, koma
· Havaleler ve alışılmadık ölümler
· Burun yaraları ve burun kanamaları
· Kulak enfeksiyonları
· Astım, bronşit, pnömoni ve diğer solunum hastalıkları
· Akciğer ve boğaz enfeksiyonları ve kanserleri
· Verem riskinde artış
· Kalp krizleri
· Hazım sorunları, kusma, ülserler ve mide kanseri
· Karaciğer, böbrek ve kemik iliği hasarı
· Aybaşı bozuklukları, düşükler, erken doğumlar ve doğum defektleri
· Üreme sağlığı sorunları
· Dudak, mide, karaciğer, pankreas, bağ dokusu, prostat, göz, beyin ve kan kanseri riskini yükseltir**
Bir petrol ürünü olan petrolatum, polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH'lar) ile kirlenebilir. Çalışmalar, PAH'lara maruz kalmanın - uzun süre cilt teması dahil - kanserle ilişkili olduğunu göstermektedir.
Saç ve cilt bakım ürünlerinde kullanılan en yaygın petrol bileşenlerinden biri mineral yağ - mineral oil adı verilen içeriktir. Mineral yağ, petrolden elde edilen kokusuz, berrak bir sıvıdır. Sıvı, yüksek oranda saflaştırılmış ve işlenmiş bir petrol ürünüdür. Mineral yağın solunması ciğerlerde tahribat yaratabilir. Mineral yağ ciltte tahriş, yanma ve solunum güçlüğüne neden olabilir. Mineral yağlar sabun, şampuan, çeşitli kozmetik ürünler ve tarımsal ilaçlarda kullanılır.
Petrolatum, petrol arıtmanın bir yan ürünüdür. Erime noktası vücut sıcaklığına yakın olan vazelin, uygulandığında yumuşar ve uygulanan bölgenin çevresinde su itici bir film oluşturarak cildin doğal nemini ve enfeksiyona neden olabilecek yabancı partiküllerin veya mikroorganizmaların buharlaşmasına karşı etkili bir bariyer oluşturur. Petrolatum kokusuz ve renksizdir ve doğal olarak uzun bir raf ömrüne sahiptir. Bu nitelikler vazelini cilt bakım ürünleri ve kozmetiklerde popüler bir içerik haline getirir.
Petrolatum, petrol ürünleri ile ilgili birincil endişe, PAH'larla potansiyel kontaminasyonu yani kirlenmesidir. Ulusal Toksikoloji Programı (NTP), PAH'ları makul olarak beklenen kanserojenleri içeren bir sınıf olarak kabul eder. Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), 14 PAH'ı muhtemel veya olası kanserojenler ve bir PAH'ı bilinen bir kanserojen olarak listeler. Long Island, New York’ta yapılan bir araştırma, yüksek düzeyde PAH-DNA eklentileri olan kadınların meme kanseri riskinin yüzde 50 daha fazla olduğunu buldu. PAH maruziyetinin bir göstergesi olan PAH-DNA eklentilerinin oluşumu, kanser gelişimi ile bağlantılıdır.
Uygun şekilde rafine edildiğinde, petrolatumun bilinen bir sağlık sorunu yoktur. Bununla birlikte, tamamlanmamış bir rafine etme geçmişiyle petrolatum potansiyel olarak polisiklik aromatik hidrokarbonlar veya PAH'lar ile kontamine olabilir. PAH'lar, lipofilik özelliklerinden dolayı maruziyet üzerine genellikle yağlarda depolanan organik materyal yanmasının yan ürünleridir. Eksiksiz bir iyileştirme geçmişi sağlanmadıkça, uygun iyileştirmeyi doğrulamanın bir yolu yoktur.
Avrupa Birliği, kozmetik kullanım için petrolatumun tam rafinaj geçmişinin bilinmesi ve kanserojen olmadığının kanıtlanması gerektiğini zorunlu kılar. ABD, kişisel bakım ürünlerinde kullanılan petrolatumda rafine etme ve PAH içeriği konusunda herhangi bir gereklilik belirlememektedir.
Petrolün Cildimize ve Vücudumuza Faydaları Var Mı?
Antik çağlardan beri kullanılan petrol, özellikle ilk dönemlerde insanlar tarafından cilde faydalı bir sıvı olarak kabul edilmiş ve buna yönelik ritüeller geliştirilmiştir. Petrolün ele – yüze sürülmesi, sedef hastalığı bulunanlara uygulanması gibi çok çeşitli ritüeller bugün dahi bazı ülkelerde doktor kontrolünde uygulanmaktadır.
Günümüzde çok geniş bir kullanım alanı bulunan ve dünya üzerinde milyonlarca kullanıcısı bulunan vazelin, “petrol jeli” olarak da bilinmektedir. Cilt tarafından son derece zor emilen vazelin, geniş bir kullanım yelpazesine sahip olsa da; kanserojenik olup olmadığına yönelik laboratuvar araştırmaları da bulunmaktadır.
Azerbaycan’ın Naftalan bölgesinden çıkan petrol ile doktor kontrolünde cilt hastalığı bulunanlara 10 dakika süreyle petrol banyosu yaptırılmaktadır. Hastaların tüm vücutları, insan vücudu sıcaklığındaki ham petrol ile kaplanmakta ve bu durumun vücutta 4 ay boyunca iltihaplanmayı önlediği belirtilmektedir.***
Azerbaycan Naftalan Bölgesi doktorlarından Afet Demirova, ham petrol ile yaptıkları tedavinin; sedef ve egzama başta olmak üzere deri hastalıklarına, eklem hastalıklarına, sinir hastalıklarına, romatizmaya ve zührevi rahatsızlıklara iyi geldiğini deklare etmiştir. ****
Petrol ve İnsan Sağlığı Hakkında Son Söz
Uzun yıllardır sürdürülen klinik deneyler, petrol ve petrol türevlerinin insan vücudundan olabildiğince uzak tutulması gerektiğini ortaya koymuştur. Gerekli kozmetik ürünlerde petrol türevleri ancak eser miktarda, laboratuvar araştırmaları doğrultusunda kullanılabilir.
İnsan sağlığını önceleyen ürünleri ile Ozonlabs, sağlığa zararlı hiçbir bileşeni ürünlerinde kullanmamaktadır. Sağlık odaklı kozmetik ürünleri sunan Ozonlabs, uluslararası kalite belgeli laboratuvarlarda geliştirdiği ürünleri sayesinde bakımı ve güzelliği bir arada sağlamaktadır.
Kaynaklar: *https://tr.wikipedia.org/wiki/Petrol
**https://hesperian.org/wp-content/uploads/pdf/tr_cgeh_2011/tr_cgeh_2011_22.pdf
****https://www.haberturk.com/saglik/haber/1087762-ham-petrolu-sifa-kaynagi-olarak-kullaniyorlar
